Δενδρολίβανο-Rosmarinus officinalis

Θα αναφερθώ σε ενα  φυτό με μεγάλη περίοδο άνθισης σε πολύ κρίσιμη περίοδο για τη συντήρηση και μελλοντική ανάπτυξη του μελισσιού.  Είναι εύκολο στον πολλαπλασιασμό δίνει νέκταρ και γύρη όταν τα υπόλοιπα φυτά δεν μπορούν. Ακόμη και μετά από μια πολύ κρύα νύχτα, αν ζεστάνει λίγο την ημέρα, θα στείλει τα αρωματα του   στις μέλισσες και θα τις προσφερει απλοχερα την γυρη και το νεκταρ του
.Δεν έχει δυστυχώς δοθεί η  δέουσα προσοχή από τους μελισσοκόμους για το συγκεκριμένο θάμνο.

Αρωματικός αειθαλής θάμνος, το δενδρολίβανο ανήκει στο γένος Rosmarinus και στην οικογένεια των Χειλανθή (Labiatae). Είναι πυκνόφυλλος και πολύκλαδος, ημι-αυτόφυτος σε πολλά μέρη της Ελλάδας και γενικότερα στις χώρες της Μεσογείου. Δεν ξεπερνά τα δύο (2) μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα του είναι δερματώδη, μικρά , γραμμοειδή και μοιάζουν με πευκοβελόνες. Η πάνω επιφάνεια των φύλλων έχει χρώμα σκούρο πράσινο και η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή με χρώμα λευκό ή αχνά γκριζωπό. Τα άνθη βρίσκονται κατά ομάδες και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων. Το χρώμα τους είναι μοβ, κυανόλευκο ή και λευκό.

 Προτιμά τα ξηρά και χέρσα εδάφη, εκεί που φυτρώνει και το φασκόμηλο, το θυμάρι κλπ.. Αντέχει εύκολα μέχρι  -10 βαθμούς Κελσίου και είναι ανθεκτικό στη ζέστη και στους ανέμους. Αναπτύσσεται πολύ καλά σε υψόμετρα μέχρι 600 μέτρα. Έχει πολύ χαρακτηριστική μυρωδιά (μυρωδιά καμφοράς),. Δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη από πότισμα και μπορεί να φυτρώσει και σε βραχώδεις ορεινές περιοχές.

δενδρώδες δενδρολίβανο

έρπων δενδρολίβανο

Σύμφωνα με τη λαογραφία, πήρε το όνομά του από τη Παναγία, η οποία άφησε το μανδύα της πάνω στο θάμνο. Μέχρι το επόμενο πρωί, τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε rose of Mary.

Γνωστό φυτό στην αρχαιότητα όταν οι Αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και γιορτές ,σε στολισμούς κτηρίων, ναών και το έκαιγαν και σαν θυμίαμα. Το θεωρούσαν δώρο της θεάς Αφροδίτης στους ανθρώπους και το χρησιμοποιούσαν στις θυσίες ζώων, το έκαιγαν στους βωμούς. Διακοσμούσαν με αυτό τα αγάλματα των θεών και οι μαθητές όταν μελετούσαν το χρησιμοποιούσαν σα στεφάνι, χάρη στην ιδιότητά του να τονώνει τη μνήμη.

Στη βοτανοθεραπευτική χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα ανθισμένα μέρη του και συλλέγεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Από τα φύλλα του δενδρολίβανου εξάγεται ένα υγρό που χρησιμοποιείται στην παρασκευή φάρμακου για τους ρευματισμούς, για τις διάφορους ερεθισμούς του στόματος καθώς και για το βήχα. Από τους βλαστούς εξάγεται ένα αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία καθώς και με κατάλληλη επεξεργασία στην παρασκευή εντομοκτόνων. Το αιθέριο έλαιο που περιέχεται στα φύλλα και τα λουλούδια του, μπορεί ακόμη και σε μικρές ποσότητες να προκαλέσει το θάνατο. Βέβαια για να παραχθεί αυτή η ποσότητα χρειάζεται πολύ μεγάλες ποσότητες κλαδιών του φυτού. Πρέπει να γνωρίζει κανείς τη χρήση του και να αποφεύγει τις υπερβολές. Παρόλο που είναι εξαιρετικά τονωτικό και διεγερτικό και συνίσταται σε όσους κουράζονται πολύ -σωματικά και πνευματικά- καθώς επίσης και σε σεξουαλικά προβλήματα που σχετίζονται με έντονη κόπωση, πρέπει, όταν χρησιμοποιείται με θεραπευτικούς σκοπούς να γνωρίζει κανείς πώς να το χρησιμοποιεί. Στα χωριά το χρησιμοποιούσαν ως "εκτρωτικό" για αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη. Σαν έγχυμα για λούσιμο λέγεται ότι βοηθά κατά της αλωπεκίας, δυναμώνει και σκουραίνει τα μαλλιά και βοηθά στη λειτουργία της μνήμης!

Στη μαγειρική χρησιμοποιούνται τα αποξηραμένα φύλλα και άνθη του. Νοστιμίζουν όλα τα κρέατα (κόκκινα και λευκά), οι πατάτες (τηγανητές ή ψητές), τα λαχανικά, το ρύζι και διάφορα αλαντικά. Στη ζαχαροπλαστική το χρησιμοποιούν κυρίως στα γλυκά του κουταλιού. Έχουν ένα ευχάριστο άρωμα που μοιάζει με αυτό του τσαγιού και η γεύση του είναι ελαφρώς πικρή και λίγο καυτερή. Το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιά στο κρασί για να μην χαλάσει και να του δώσει άρωμα. Το ίδιο και στη φέτα αλλά και στο κάπνισμα των κρεάτων τον χρησιμοποιούσαν για μυρωδιά αλλά και για τις αντί μικροβιακές του ιδιότητες.
Το δεντρολίβανο διώχνει και αυτό τους σκόρους και τα διάφορα έντομα από τα διπλανά φυτά.

Το δεντρολίβανο πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, παραφυάδες και με σπόρο.
Η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος είναι με μοσχεύματα που κόβονται από κορυφές παλαιάς φυτείας, μήκους 15 εκ.,

τα οποία αφού ριζοβολήσουν φυτεύονται την άνοιξη ή και το φθινόπωρο στην τελική τους θέση.
Καθαριζουμε απο τα φυλλα τι μοσχευμα μεχρι 5-6 εκατοστα

 Στην συνεχεια το βουταμε σε ορμονη ριζοβολιας

και το φυτευουμε σε μια γλαστα οπου εχουμε βαλει καλης ποιοτητας χωμα

και ιδου το αποτελεσμα εναν χρονο μετα οπου και το φυτο θα παει στο μελισσοκομειο στην οριστικη του θεση

 Το φυτό μπορεί να πολλαπλασιασθεί και με φύτευση ξυλώδους μοσχεύματος κατευθείαν στην οριστική του θέση το φθινόπωρο, ή νωρίς την άνοιξη. Η δεύτερη περίπτωση είναι προτιμότερη.

Τα φυτά προερχόμενα από σπόρο ή τα μοσχεύματα του δενδρολίβανου, φυτεύονται σε κατάλληλα προετοιμασμένο χωράφι. Οι αποστάσεις φύτευσης σε ξηρικές καλλιέργειες είναι 80-100 εκ. μεταξύ των γραμμών και 60 εκ. μεταξύ των φυτών επί της γραμμής. Στις ποτιστικές καλλιέργειες, είναι λίγο μεγαλύτερες.

Μελισσοκομικά, η ανθοφορία του διαρκεί από τον Σεπτέμβριο έως και τον Μάιο, δίνοντας όπως είπαμε άφθονο νέκταρ και γύρη σε κρίσιμες εποχές, χωρίς να επηρεάζεται από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Μήπως πρέπει να αρχίσουμε σταδιακά να φυτεύουμε μοσχεύματα γύρω από σημείο όπου διαχειμάζουμε τα μελίσσια μας; Από όσα μπόρεσα να μάθω δεν το τρώνε τα πρόβατα. Μόνο βοήθεια θα προσφέρει στα μελίσσια και το περιβάλλον. Μπορούμε να φυτέψουμε αρχικά 4-5 φυτά και στη συνέχεια κόβοντας μοσχεύματα από αυτά τα πολλαπλασιάζουμε. εγώ έχω βάλει αρκετά και οι μέλισσες τα τιμούν δεόντως.Σε περιοχές της Βοιωτίας και της Ευβοίας αυτοφύεται το έρπων δενδρολίβανο και φτιάχνει πολύ καλά τα μελίσσια

Κισσός ή Μπρούσκλια, μια καλή φθινοπωρινή νομή για πριν το πεύκο

Ο κισσός είναι ένα πολύ σημαντικό μελισσοκομικό φυτό του φθινοπώρου. Η ανθοφορία του το φθινόπωρο (Σεπτέμβριο – Οκτώβριο), είναι μια πολύ σημαντική πηγή γύρης και νέκταρος για τα μελίσσια. Ο κισσός δίνοντας πολύ καλές ποσότητες γύρης και νέκταρος, προσελκύει τις μέλισσες, χρησιμεύοντας στην ανάπτυξη των μελισσών και βοηθά στην ανανέωση του πληθυσμού τους. Δυναμώνει τα μελίσσια πριν τη μεταφορά τους στο πεύκο !! Δίνει ένα αρωματικό ανοιχτόχρωμο μέλι.
Το γνωστότερο είδος κισσού στην Ελλάδα είναι το καλλιεργούμενο αλλά και αυτοφυές είδος, Κισσός η Έλιξ (Hedera Helix) ή κοινά κισσός. Ο κισσός είναι ένας αειθαλής θάμνος, μακρόβιος, αναρριχώμενος ή έρπων και σπάνια δενδρύλιο. Το συναντάμε συχνά σε πάρκα, σε φράχτες, σε τοίχους, αλλά κυρίως σε δασώδεις εκτάσεις. Φυτρώνει κυρίως σε υγρά και σκιερά μέρη, αναρριχάται σαν έλικας (εξ΄ου και το όνομά του στα αρχαία Ελληνικά, Έλιξ), γύρω από τους κορμούς των δέντρων όπως, πλατάνια, λεύκες, καστανιές, κ.ά. . Ο κισσός υπάρχει σε όλη την Ελλάδα και καλλιεργείται για το ωραίο πρασινωπό του φύλλωμα, και είναι γνωστός και με διάφορες τοπικά ονόματα όπως, Μπρουνοβαλιά, Μπρουσκέλι ή Μπρούσκλια, Κίσνερας, Κλείδωνας.
Τα φύλλα του είναι τοποθετημένα εναλλάξ, με μακρύ μίσχο, ωοειδή, τριγωνικά, ρομβοειδή και καρδιόσχημα. Συχνά εμφανίζουν το φαινόμενο της ετεροφυλίας. Αυτό σημαίνει ότι πάνω στο ίδιο φυτό υπάρχουν φύλλα με διαφορετικό σχήμα (ρομβοειδή, τρίλοβα ή πεντάλοβα). Τα άνθη του είναι διγενή με 5 σέπαλα, 5 πέταλα, 5 στήμονες και πεντάχωρη ωοθήκη. Είναι διατεταγμένα σε σφαιρικά σκιάδια, είτε απλά ενωμένα σε σύνθετες ταξιαρχίες. Ο καρπός είναι ράγα σκούρου μοβ χρώματος, με 2 έως 5 σπέρματα.
Ο κισσός ήταν γνωστός στην Ελλάδα από την εποχή του Ομήρου και ονομαζόταν ¨Διονύσιον¨, επειδή ήταν αφιερωμένος στο θεό Διόνυσο. Σε απεικονίσεις που αναφέρονται στη λατρεία του Διονύσου, εκτός από το αμπέλι απεικονίζεται και ο κισσός. Οι αρχαίοι Έλληνες στεφάνωναν με κισσό τα αγάλματα του Διονύσου, τους ποιητές και τους πότες, επειδή τον θεωρούσαν σύμβολο της αθανασίας και αντίδοτο για τον πονοκέφαλο και τη μέθη. Τον Διόνυσος  σε κάποιες τελετές του έδιναν το επώνυμο Κισσός επειδή όταν ήταν μωρό, του φορούσαν ένα στεφάνι κισσού. Στην αρχαία Ελλάδα στους γάμους χρησιμοποιούσαν στεφάνι ανθέων κισσού, σαν σύμβολο πίστης. Ο Διοσκουρίδης θεωρούσε τον κισσό πανάκεια για πολλές ασθένειες. Εθεωρείτο σύμβολο ζωτικότητας, χαράς και μακροβιότητας και τον χρησιμοποιούσαν για θεραπευτικούς και τελετουργικούς σκοπούς.
Σήμερα ο κισσός είναι ένα πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό, αλλά χρησιμοποιείται και στην Φαρμακολογία, στην κλασσική Ιατρική αλλά και στην εναλλακτική Ιατρική (πάντα με τις οδηγίες και τις συστάσεις του γιατρού).
Κισσός, ένα σημαντικό φθινοπωρινό μελισσοκομικό φυτό, που γεμίζει τα πλαίσια με γύρη, η βασίλισσα γεννάει πολύ καλά και δυναμώνει το μελίσσι !!!

χειμερινά μελισσοκομικά φυτά

Όπως πολλές φόρες μέσα από αυτό το blogspot έχουμε πει , πρέπει και ο μελισσοκόμος να φροντίζει τον εμπλουτισμό της μελισσοκομικής χλωρίδας , τουλάχιστον στο μέρος όπου τα μελίσσια του θα διαχειμάσουν. Ένα πολύ καλό μελισσοκομικό  φυτό με μεγάλη διάρκεια ανθοφορίας από σεπ έως και απρ το οποίο μας δίνει και νέκταρ αλλά και πολύ καλή γύρη είναι το δεντρολίβανο . 

Δενδρολίβανο-Rosmarinus officinalis

Επιστημονική ονομασία: Rosmarinus officinalis-Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός.

Οικογένεια: Χειλανθή (Labiatae).

Άλλα ονόματα: δεντρολίβανο, λιβανόδενδρο, διοσμαρίνι, λασμαρί, αρισμαρί, δουσμαρίνι, λεσμαρί, λιβανωτίς

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Πολυετές αειθαλής θάμνος που φθάνει, μέχρι το ενάμισυ μέτρο ύψος. Τα φύλλα του είναι βελονοειδή στενά σκουροπράσινα και τα άνθη του μικρά ελαφρώς γαλάζια-μωβ.

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Το δεντρολίβανο είναι αυτοφυές στη νότια Ευρώπη και καλλιεργείται ως καλλωπιστικό σε όλο τον κόσμο. Πολλαπλασιάζετε με σπόρους αλλά πιο εύκολα με μοσχεύματα. Προτιμά τα θερμά, ξηρά κλίματα. Αντέχει εύκολα μέχρι -10 βαθμούς Κελσίου και είναι ανθεκτικό στη ζέστη και στους ανέμους.

 το συναντάμε σε δυο κατηγορίες  << το έρπων και το δεντροδες> >

 και οι δυο κατηγορίες είναι εξίσου ευεργετικές για τα μελίσσια μας .

Η δημιουργεια νέων φυτών είναι πολύ εύκολη . μπορούμε να πάρουμε σπόρο αλλά ακόμη πιο εύκολο είναι να κάνουμε μοσχεύματα η ακόμη και διαίρεση του ριζικού συστήματος του 

Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο είναι εφικτός πλην όμως χρονοβόρος. Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα προτιμάται. Μοσχεύματα μήκους 10-15 εκ. λαμβάνονται από βλαστούς μητρικής φυτείας, στα οποία αφαιρούνται τα 2/3 των φύλλων 

και στην συνέχεια κατά το ήμισυ έως τα δύο τρίτα του μήκους τους, φυτεύονται σε κατάλληλο υπόστρωμα στο ριζωτήριο. 

Ορμόνη ριζοβολίας σε συνδυασμό με τις κατάλληλες συνθήκες ριζωτηρίου θα βοηθήσει στον σχηματισμό ρίζας σε 2 – 4 εβδομάδες.

ενας γερμανος στα μελισσια μας

ξερουμε οτι το φυτο Solanum elaeagnifolium

κατα ελληνικη ονομασια γερμανος δεν εχει καμια απολυτος μελισσοκομικη σημασια .
 Τα πραγματα ισος ειναι διαφορετικα .
Σημερα το πρωι περι ωρα 0800 ημουν στα μελισσια σε μια περιοχη πλουσια σε βαμβακια, τριφυλλια , αγριοβαμβακια κλπ με μεγαλη μου εκπληξη ειδα επανω στο φυτο γερμανος στα λουλουδια αλλα και στον κορμο του φυτου μελισσες να συλλεγουν γυρη αλλα να παραμενουν και αρκετη ωρα στον κορμο του φυτου,

ειπα ειναι τυχαιο αλλα προσεχοντας καλυτερα ειδα σε παρα πολλα φυτα μελισσες φορτομενες με κιτρινη γυρη στα ποδαρακια τους. . Επικοινωνησα με τον καθηγητη μελισσοκομιας τον κυριο Θρασυβουλου Ανδρέα ο οποιος μου ειπε τα παρακατω
 <<Οταν δεν βρισκουν κατι αλλο οι μελισσες πανε στον γερμανο. χρειαζεται ομως να δονησουν το ανθος και να παραγουν σχετικο βουητο για να παρουν τη γυρη που κρυβεται στους στημονες.Εχω μαζεψει και εγω μελισσια με γυρη γερμανου στα ποδια τους >> και συνεχεισε λεγοντας <<Βλεπουμε ολο και ποιο συχνα μελισσες πανω στο φυτο γερμανο. Τα φυτα μετεξελλισονται και δεν θα με ξενισει εαν μετα απο καποια χρονια ο γερμανος μετατραπει σε μελισσοκομικο φυτο. Μεχρι τωρα το φυτο δεχοταν επισκεψεις κυριος τον αυγουστο>> Δεν εχω εγω να προσθεσω κατι μια και ο αξιοτιμος κυριος Θρασυβουλου μου εδωσε την απαντηση. Αναμονη για να δουμε την εξελιξη

ανοιξιατικες ανθοφοριες

βροχερή μέρα σήμερα και βρήκα  την ευκαιρία  να αναφερθώ στις ανοιξιάτικες ανθοφορίες που έχουν σημαντικό ρόλο στην γρήγορη ανάπτυξη του σμήνους . Τα αποθέματα γύρης έχουν προ πόλου εξαντληθεί και οι μέλισσες απεγνωσμένα ψάχνουν για γύρη που θα τους δώσει τις απαραίτητες πρωτεΐνες για την εκτροφή του γόνου. Σε αυτή τους την αναζήτηση στόχος πολλές φορές γίνονται ποιμνιοστασια  η κοτέτσια μια και εκεί θα βρουν σκόνη από καλαμποκάλευρο η σόγια και θα την μεταφέρουν στην κυψέλη για να αντικαταστήσει μέρος η και ολόκληρη την ποσότητα γύρης που έχει ανάγκη η εκτροφή νέων μελισσών. Μέτα την τελευταία ίσως ανθοφορία η οποία έχει αμφίβολα αποτελέσματα στην συλλογή γύρης λόγο καιρικών συνθηκών της μουσμουλιάς

 η οποία σε καλές χρονιές δίνει πολύ καλές ποσότητες γύρης και τα μελίσσια θα την αξιοποιήσουν κατάλληλα , την λύση σε όλα αυτά ερχονται  να δώσουν διάφορα φυτά που δειλά- δειλά αρχίζουν να ανθίζουν μέσα στην καρδιά του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης.

ένα σημαντικό φυτό που δίνει τις γύρες του από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Απρίλιο είναι το δεντρολίβανο και ιδιαίτερα το έρπων

  σειρά έχει οι παπαρούνες, ο κρόκος , οι ανεμώνες ,η οξαλίδα, το ραδίκι , η καλεντούλα , οι βρούβες , το λευκό ρικι , το  γαιδουραγκαθο , ο ασφόδελος      και πολλά άλλα ακόμη άγρια φυτά απο την πλουσια χλωρίδα της πατριδος μας . που δίνουν στα μελισσακια μας ικανοποιητικές ποσότητες γύρης και νεκταρος

θα ηταν μεγαλη παραλειψη να μην αναφερθω στον αρχοντα της γυρης την λαδανια 

 φυσικά υπάρχουν και ανθοφορίες σε καλλιεργουμενες εκτάσεις  αμυγδαλιές. μηλιές, ροδακινιές , αχλαδιές κλπ  αλλά εκεί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ραντίσουν τα δέντρα  τους μη σεβόμενοι τις συμβουλές των γεωπόνων που τους λένε να ραντίζουν μετά την δύση του ηλίου

Δενδροφυτευση

Δενδροφυτευση στο πανεπιστημιακο νοσοκομείο Λάρισας με την συμμετοχη και του μελισσοκομικου σύλλογου Λάρισας..

 Πληθος κοσμου ανταποκριθηκε στο καλεσμα του ΠΓΝ ΛΑΡΙΣΑΣ για δενδροφυτευση σημερα 10 ΔΕΚ 2016 στον  αυλιο  περιξ του νοσοκομειου χωρο. 

Η συμμετοχη ξεπερασε καθε προσδοκια μαθητες, προσκοποι συλλογοι ( μεσα σε αυτους και ο ΜΣ ΛΑΡΙΣΑΣ) εδωσαν δυναμικο παρων και τα διαθεσιμα φυτα τοποθετηθηκαν στις θεσεις τους εν ριπη οφθαλμου . Αυτο που μενει τωρα ειναι η αναλογη φροντιδα απο τους υπευθυνους του νοσοκομειου για την διατηρηση τους

.

εθελοντική δενδροφύτευση

                                                 Το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 
                                        ο Μελισσοκομικός Σύλλογος Ν.Λάρισας   
 προσκαλεί τα μέλη του στην εθελοντική δενδροφύτευση στον περιβάλλοντα χώρο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας, που οργανώνει η διοίκηση του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας- Γενικού
Νοσοκομείου Λάρισας «ΚΟΥΤΛΙΜΠΑΝΕΙΟ & ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΕΙΟ»
Σημείο συνάντησης : Στον ανοικτό χώρο δεξιά στην κεντρική πύλη του
Νοσοκομείου και ώρα 10:00 π.μ
Μετά την δενδροφύτευση θα ακολουθήσουν δράσεις και θα χαρούμε να
γιορτάσουμε όλοι μαζί στο τέλος της δενδροφύτευσης.